EKSİST Nedir? EKSİST(Eksper Atama ve Takip Sistemi), sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişilerin web tabanlı bir uygulama ile eksper atayabilmesini ve atama sürecinin izlenmesini sağlayan bir sistemdir. Neden EKSİST? Bilindiği üzere, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 22'nci maddesinin 19'ncu fıkrası ile sigorta ettiren ya da sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişilere serbestçe eksper tayin etme hakkı tanınmıştır. Bu kanun hükmünün nasıl uygulanacağı konusunda bazı belirsizlikler mevcut olup dolayısıyla bu hakkın nasıl kullanabileceğinin tanımlanmasına ihtiyaç duyulmakta idi. Söz konusu bu kanun hükmünün uygulanması ile ilgili esasları göstermek üzere de Hazine Müsteşarlığı tarafından 14.02.2011 tarih ve 2011/5 sayılı "Motorlu Araç Sigortaları Hasar İhbarlarının Yapılması ve Değerlendirilmesi Prosedürüne İlişkin Genelge" yayımlanmıştır. Bu genelge ile sigortalı ve menfaattarlarının bu daldaki eksper atamalarını Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi nezdindeki "Eksper Atama ve Takip Sistemi" (EKSİST) uygulaması aracılığıyla yapılabileceğini hükme bağlamıştır. Genelgede bu uygulamadaki eksper atama kuralları ve sistemin işleyişine ilişkin genel esaslar belirtilmiştir. EKSİST'in Tarihçesi Hazine Müsteşarlığının düzenlediği 14.02.2011 tarih ve 2011/5 sayılı "Motorlu Araç Sigortaları Hasar İhbarlarının Yapılması ve Değerlendirilmesi Prosedürüne İlişkin Genelge" ile EKSİST sistemi 1 Nisan 2011 tarihinde yürürlüğe alınmıştır. Genelgenin adımları özetle şu şekildeydi: Sigortalı istediğinde EKSİST sistemi aracılığı ile eksper tayin edilmesini isteyebilir. Poliçede aksi belirtilmedikçe ücret sigorta şirketi tarafından ödenir. Eğer poliçe üzerinde bu tip durumlarda talebi yapanın eksper ücretini ödeyeceği belirtilmiş ise ücret, sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler tarafından ödenir. Atamalarda kriterlere uygun eksperler arasından tesadüfi seçim yapılır. Eksper işi 2 saat içerisinde kabul edip etmediğini belirtir. Belirtmez ise işi reddetmiş sayılır. 2 kez reddedilen sigortalı için 3. atama talebinde eksper görevi kabul etmek zorundadır. Sigorta şirketi, sistemden atanan eksperi kabul edip etmediğini, etmiyor ise kendi atayacağı eksper bilgisini 1 iş günü içerisinde sisteme bildirir. Eksperler mutabık kaldıklarında rapor hazırlanıp onarım başlayabilir. Eğer iki eksper arasından mutabakatsızlık var ise, durum sisteme bildirilir ve SEİK tarafından bildirilmiş 20 yıl ve üzerinde eksperlik yapan eksperlerden biri rastgele ihtilaf eksperi olarak atanır. İhtilaf eksperinin ücreti, rehber ücret tarifesine göre taraflar arasında eşit olarak paylaştırılır. Bu düzenlemeye sektörden itiraz geldiği kadar mutlu olanlar da vardı. Fakat beklenen ilgi de olmadı. 1,5 yılda yaklaşık sadece 500 eksper atama talebi yapıldı. Sonunda bir Sigorta Eksperi yürütmenin durdurulması için Yargıtay'da dava açtı. Yargıtay'da bu uygulamayı, genelgenin bazı maddelerinin 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu'nun 22'nci maddesine uygun olmadığı gerekçesiyle durdurma kararı verdi. Durdurma kararının ana sebeplerini; Eksperlerin sistem tarafından rastgele atanması (kanuna göre serbestçe atanmalıdır). Eksperin, atama talebini kabul ya da red ettiğini 2 saat içinde bildirmek zorunda olması (kanuna göre bu süre 3 gün). Eksperin, atama talebini belirtilen süre içinde cevaplamaz ise işi reddetmiş sayılması (kanuna göre eksper bildirimde bulunmaz ise işi kabul etmiş sayılır). şeklinde sayabiliriz. Hazine Müsteşarlığı 29 Nisan tarih ve 2013/7 sayılı bir genelge yayınladı ve 1 Mayıs itibari ile YENİ EKSİST tekrar yürürlüğe girdi. YENİ EKSİST Hazine Müsteşarlığının 29 Nisan tarih ve sayılı 2013/7 sayılı genelgesi ile kanuna aykırılıklar yeniden düzenlendi. Bu genelge ile bir önceki genelgeye göre değişen adımlar aşağıdaki gibi özetlenebilir: Sigortalıya eksper atama sürecinin başında eksperi serbestçe atayabilmesi ya da rastgele atayabilme seçenekleri eklendi. Eksperin atama talebine ilişkin değerlendirme süreci 2 saatten 3 iş gününe çıkarıldı. Yine eksperin bu süre içerisinde herhangi bildirimde bulunmaması halinde işi kabul ettiği varsayıldı. Yapılan bu değişiklikler ile EKSİST sisteminin genel iş akışı aşağıdaki gibi oluşmuştur. SONUÇ Umarım sigorta sektörünün temel sorunu olan sigortacılığa güven bu uygulama ile daha da güçlenir. Çünkü bu uygulamada sektörün tüm paydaşları birbirleri ile çok yakın iletişim içerisinde kalacak. Sigortalıların haklarını araması, eksperlerin "eksperlik kurumunu" nun bağımsızlığını en iyi şekilde temsil edebilmesi, sigorta şirketlerinin de suistimal ile mücadelesinde olayları daha fazla irdelemek zorunda kalması konularında ortak bir gayede buluşulabilir. Temennim sigortalıların, eksperlerin ve sigorta şirketlerinin EKSİST sistemi içerisindeki atamalarda çok fazla ihtilaf durumunda kalmaması ve ihtilaf eksperlerine çok iş düşmemesi şeklinde. Saygılarımla, Erkan ÇİNKO Hatmer Birim Yöneticisi